یکی از راه های ایجاد اشتغال، بالا بردن ظرفیت های شغلی در یک جامعه از طریق تشکیل سرمایه های جدید است. هدف از انجام تحقیق حاضر، تحلیل اثرات سرمایه گذاری مستقیم خارجی بر سطح اشتغال کشور می باشد. بر این اساس از داده های آماری دوره 1389 - 1349 استفاده شده است تا رابطه بین سرمایه گذاری مستقیم خارجی و اشتغال را در یک چارچوب نظری و تجربی اقتصادی در دوره اشاره شده مورد مطالعه و بررسی قرار دهد. همچنین با استفاده از مدل خودتوضیح با وقفه های گسترده (ARDL) روابط کوتاه مدت و بلندمدت بین متغیرهای موجود برآورد و مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفته است. نتایج بدست آمده نشان می دهد که سرمایه گذاری مستقیم خارجی در هر دو دوره کوتاه مدت (0.1286) و بلندمدت (0.1261) به طور مستقیم و معنی داری بر سطح اشتغال تاثیرگذار بوده، به طوری که جریان ورود سرمایه گذاری مستقیم خارجی فرایند ایجاد اشتغال را بهبود بخشیده است. ضریب جمله تصحیح خطا (ECM) بدست آمده در این مدل، نشان می دهد که در هر دوره 10.2 درصد از عدم تعادل در اشتغال تعدیل شده و به سمت روند بلندمدت خود نزدیک شده است. آزمون های ثبات ساختاری CUSUM وCUSUMSQ  نیز نشان می دهد که ضرایب تخمین در طول دوره مورد مطالعه با ثبات هستند.

مقاله حاضر به بررسی تغییرات کوتاه مدت و بلند مدت نااطمینانی نرخ ارز بر حجم صادراتی خرما ایران طی دوره زمانی 1390-1359 می پردازد. بدین منظور ابتدا برای محاسبه شاخص نااطمینانی نرخ ارز از الگوی واریانس ناهمسانی شرطی اتورگرسیو تعمیم یافته (GARCH)، استفاده شد. سپس به منظور بررسی رابطه بین نااطمینانی نرخ ارز و حجم صادراتی خرما الگوی خود توضیح با وقفه های گسترده(ARDL) به کار گرفته شد. بر اساس نتایج این پژوهش نااطمینانی نرخ ارز اثر منفی و معنی داری بر حجم صادراتی خرما در کوتاه مدت و بلندمدت دارد. همچنین مطابق انتظار، درآمد کشورهای وارد کننده و تولید داخلی خرما اثرات مثبت و معنی داری بر صادرات خرما دارد. اما قیمت صادراتی خرما تاثیر منفی بر حجم صادراتی خرما دارد. بنابراین ایجاد اطمینان در بازارهای ارز می تواند باعث توسعه صادرات این محصول مهم کشاورزی شود. این اطمینان می تواند با شکل گیری سیستم شناور مدیریت شده که همراه با تورم قابل تعدیل باشد به وجود آید.

تاکنون مطالعات متعددی در تخمین تابع تولید در بخش کشاورزی صورت گرفته است. اغلب این مطالعات روش های اقتصاد سنجی را برای تخمین توابع تولید به کار برده اند. با توجه به اینکه اخیرا الگوریتم های ابتکاری در مدت زمان اندکی کاربردهای گسترده ای در مسائل بهینه سازی یافته است؛ در این مطالعه نیز با به کارگیری روش الگوریتم ژنتیک (GA) به منظور برآورد تابع تولید در بخش کشاورزی، به مقایسه این مدل با روش خودتوضیح با وقفه های گسترده (ARDL) پرداخته شده است. برای برآورد تابع تولید از داده های سری زمانی ارزش افزوده، نیروی کار، انرژی و سرمایه بخش کشاورزی طی دوره زمانی 86-1356 استفاده گردیده و نتایج مقایسه این دو روش بر اساس دو معیار خطای ریشه متوسط مربعات(RMSE) و ضریب تعیین (R2) حاکی از آن است که روش الگوریتم ژنتیک نسبت به روش ARDL از کارایی بالایی در تخمین تابع تولید برخوردار است.

هدف اصلی این مطالعه بررسی اثر تغییرات کوتاه مدت و درازمدت نرخ ارز بر قیمت صادراتی پسته ایران است. بدین منظور از الگوی خود توضیح با وقفه های گسترده (ARDL) برای تخمین روابط بین قیمت صادراتی پسته و سایر متغیرهای مورد مطالعه استفاده شد. داده های مورد نیاز از نشریه های مختلف بانک مرکزی برای دوره 1350-79 جمع آوری گردید. نتایج حاصل از این مطالعه نشان داد که تغییرات نرخ ارز در کوتاه مدت و درازمدت مهمترین عامل موثر بر قیمت صادراتی پسته است. افزون بر آن، قیمت صادراتی پسته تحت تاثیر مقدار صادرات این محصول نیز قرار دارد. همچنین رابطه بین تولید داخلی و قیمت صادراتی پسته در کوتاه مدت منفی و معنی دار است.

هدف اصلی این پژوهش بررسی و مقایسه تأثیر ردپای اکولوژی و کربن بر فقر چندبُعدی در اقتصاد ایران است. در این مطالعه با استفاده از داده های موجود سال های 1398-1368 و روش ARDL سه مدل تصریح و برآورد گردیده است. در هر سه مدل متغیر وابسته ی فقر چندبُعدی به صورت یک شاخص ترکیبی از شاخص امید به زندگی و شاخص توسعه انسانی تعریف شده است، به این صورت که در مدل اول اثر ردپای اکولوژی، در مدل دوم اثر ردپای کربن و در مدل سوم اثر هر دو بعلاوه سایر عوامل اثرگذار بر فقرچندبُعدی وارد شده اند. طبق نتایج برآورد مدل اول و مدل دوم در کوتاه مدت و بلندمدت، ردپای اکولوژی و ردپای کربن اثر منفی و معنی داری بر فقر دارند. نتایج برآورد مدل سوم در کوتاه مدت نشان می دهد که ردپای اکولوژی اثر مثبت و ردپای کربن اثر منفی و معنی داری بر فقر دارد. از طرف دیگر نتایج برآورد بلندمدت مدل سوم نشان می دهد شاخص ردپای اکولوژی اثر مثبت و معنی داری بر فقر دارد در حالیکه شاخص تولید کربن اثر منفی بر شاخص فقر چندبُعدی دارد. سایر یافته ها حاکی از آن است که در مدل اول و دوم در کوتاه مدت و بلندمدت شاخص سیاست مالی و تورم اثر مثبت و شاخص سیاست پولی اثر منفی و معنی داری بر فقر دارد. نتایج برآورد مدل سوم در کوتاه مدت نشان می دهد که شاخص سیاست مالی اثر منفی و وقفه آن اثر مثبت و معنی داری بر فقر دارد. اثر این متغیر در بلندمدت منفی و البته معنی دار نیست. همچنین در کوتاه مدت و بلندمدت سیاست پولی اثر منفی و تورم در بلندمدت اثر مثبت و معنی داری بر فقر چندبُعدی در اقتصاد ایران دارد.

ارتباط بین توسعه مالی و نابرابری درآمد از جمله مباحثی است که همواره و به طور همزمان از دهه 1990 مورد توجه پژوهشگران و سیاستگذاران اقتصادی قرار داشته است، به نحوی که مطالعات تجربی گسترده ای به منظور تعیین و نوع اثرگذاری توسعه مالی بر نابرابری درآمدی در دنیا انجام شده است. در ایران نیز در دهه های اخیر پژوهش هایی در راستای بررسی اثرات توسعه مالی بر نابرابری درآمد در چارچوب فرضیه U معکوس و روابط خطی بین این شاخص ها انجام گرفته است. در پژوهش حاضر به بررسی اثرات نامتقارن و غیرخطی توسعه مالی بر نابرابری درآمدی در طول دوره 1396-1353 پرداخته شده است. روش پژوهش حاضر از نوع کاربردی بوده و بدین منظور از مدل NARDL استفاده شده است. بر اساس نتایج به دست آمده، توسعه مالی رابطه منفی با نابرابری درآمد در ایران دارد و این رابطه سازگار با فرضیه تخفیف نابرابری است. همچنین، وجود اثرات نامتقارن بلندمدت در مدل تایید شده است، به گونه ای که افزایش و کاهش توسعه مالی بر کشش نابرابری درآمد در بلندمدت اثر آماری متفاوتی دارد.

امروزه تمام کشورهای جهان در پی بدست آوردن پیشرفت هایی در زمینه بهره وری هستند، بدین معنی که بتوانند با مصرف کمتر منابع به مقدار تولید بیشتری دست یابند. بهره وری نقش مهم و موثری در رشد تولید و افزایش رقابت پذیری در بخش های اقتصادی دارد. از طریق محاسبه و تحلیل شاخص های بهره وری عوامل تولید می توان میزان کارایی عملکرد بخش های مختلف اقتصادی را در استفاده از منابع تولید بررسی کرد. لذا در این مطالعه به شکل نوین از طریق مدلهای خود توضیح برداری و روش شاخص مانده سولو، رشد بهره وری کل عوامل تولید در زیر بخش زراعت طی دوره 1387-1358 محاسبه و روند آن بررسی شد. برای این منظور ابتدا تابع تولید زیر بخش زراعت کشاورزی با نهاده های سرمایه، نیروی کار و انرژی مصرفی و با کمک روش ARDL برآورد گردید. سپس با استفاده از شاخص دیویژیا و روش مانده سولو رشد TFP زیر بخش زراعت محاسبه شد. نتایج این مطالعه نشان داد که رشد بهره وری کل عوامل تولید در زیر بخش زراعت کشاورزی در دوره مورد بررسی نوسانات زیادی را تجربه کرده و در برخی سالها روند منفی را سپری کرده است، به طوری که میانگین TFP زراعی کشاورزی محاسبه شده در دوره مورد مطالعه به میزان 0.8 درصد بوده است. بر اساس این مطالعه میانگین رشد بهره وری کل عوامل تولید در زیر بخش زراعت کشاورزی با رقم پیش بینی شده آن در طی برنامه چهارم یعنی میانگین 2.2 درصدی تفاوت معنی داری دارد. بنابراین پیشنهاد می گردد که از طریق اجرای چرخه بهره وری، برای افزایش بهره وری در این زیر بخش برنامه ریزی سیاستی لازم انجام شود.

از آنجا که دخالت دولت در اقتصاد، محور بحث های مکتبی در طول تاریخ اقتصاد بوده است میزان تاثیر دولت بر روی رفتار بخش خصوصی هم یکی از عناوین پر مجاده بین مقالات متعدد در علم اقتصاد بوده است. این که رابطه میان عملکرد بخش عمومی و بخش خصوصی چگونه است؟ موضوع مقالات متعددی در حوزه های مختلف اقتصادی بوده است. یکی از این اثر گذاری ها در حوزه سرمایه گذاری بخش خصوصی است. آیا دولت می تواند با افزایش مخارج خود سرمایه گذاری بخش خصوصی را تحت تاثیر قرار می دهد؟ با تفکیک خارج مصرفی از سرمایه ای تابع سرمایه گذاری بخش خصوصی را براورد کرده و به این نتیجه رسیده ایم که افزایش مخارج مصرفی دولت سرمایه بخش خصوصی را از بازار خارج می کند و خود جایگزین آن می شود (وجود اثر جایگزینی اجباری) و افزایش مخارج سرمایه گذاری بخش عمومی اثر حمایتی بر روی سرمایه گذاری بخش خصوصی دارد. سرانجام با انجام آزمون پایایی اعتبار ضرایب براورد شده را مورد تحلیل اقتصادی قرار می دهیم.